Kiekje
 
 
 
afbeelding afbeelding
«  Aflevering 185: Over jubilerende monarchen en paniekerige luchtruimblokkades  »
 
Manon heeft een gesprek met Carla en Fien over het op handen zijnde jubileum van Beatrix en over de rol van de monarchie. Fien vertelt dat Kees en Ilona op die KLM-blucht naar Mexico zaten die naar Schiphol werd teruggestuurd door de Amerikanen.

“Wil je dit nou nog mee?” Carla komt aanlopen door de boomgaard. Haar voeten versmelten in een zee van witte madeliefjes.
“Ik weet het niet...” Manon kijkt aarzelend naar het waterkokertje dat Carla haar aanreikt. “We hebben die andere...”
“Dat is niks, daarbij duurt het een uur voor je kokend water hebt. Neem het nou maar mee, wij hebben er veel plezier van gehad.” Carla gaat op het witte bankje zitten en slaakt een diepe zucht. “Hè, hè! Ik heb zo hard gewerkt dat mijn naaien kraken. Dat is Hardinxvelds.” Voegt ze eraan toe als Manon haar vragend aankijkt. Maar de caravan is weer helemaal schoon. Hoe ver ben jij?”
“Alles zit er zo’n beetje in.”
“Ik ben benieuwd hoe jullie nieuwe caravannetje bevalt. Hij is wel erg klein, hoor.”
“We hebben eigenlijk niet meer nodig dan een rijdend bed.” Manon haalt haar schouders op. “En dat hefdak is superhandig met rijden.”
“Gaan jullie op vakantie?” Fien komt achter de bramen vandaan. Haar haar kleurt licht oranje in het felle voorjaarslicht.
“Morgen.” Beaamt Manon.
“Op Koninginnedag?” Fien laat zich naast Carla op het bankje zakken. “Wat ongezellig.”
“Ben je gek.” Zegt Carla. “Daar word je toch niet wijzer van?”
“Maar volgens mij gaat het dit jaar groots gevierd worden. Beatrix is 25 jaar bij de zaak.” Ze knijpt haar ogen tot spleetjes. “Wat denk je, zou ze aankondigen dat ze gaat stoppen?”
“Als ze verstandig is doet ze dat.” Carla plukt een appelbloesempje uit Fien’s oranje haar. “Kan ze nog een paar jaar van haar kleinkinderen genieten. Ze wordt er ook niet jonger op, zelfs bij een koningin gaan lichamelijke en geestelijke functies achteruit. Van mij hoeft ze natuurlijk niet per direct te stoppen maar ze kan het geleidelijk aan overdragen aan Willem-Alexander, die heeft er zijn hele leven voor getraind.”
“Het lijkt mìj een mooi moment om de monarchie af te schaffen.” Manon gaat tussen de madeliefjes zitten. “Het is nou wel mooi geweest met dat geldverslindende zestiende-eeuwse systeem.”
“Wat moet die arme Willem-Alexander dan beginnen?” Carla staat op, een heftige discussie tussen Manon en Fien vermoedend. “Ik ga even de thee halen.”
“De monarchie afschaffen?” Fien kijkt Manon verstoord aan. “Die hebben we nu juist heel hard nodig! In deze tijd met al die spanningen is een koningshuis heel belangrijk. Bovendien, waarom zouden we onze eeuwenoude tradities overboord gooien, het is al zo moeilijk om onze nationale identiteit te bewaren.”
“Eeuwenoude traditie?” Manon plukt een madeliefje. “Zo oud is die monarchie anders niet, hoor. Nederland was tot het begin van de 19e eeuw een republiek. Het is juist zo idioot dat wij met een monarchie werden opgezadeld toen de rest van Europa eindelijk Verlicht raakte.”
“Ik ben er trots op.” Zegt Fien. “En Beatrix doet het geweldig.”
“Oh, maar dat ben ik wel met je eens. Beatrix zou een fantastische president zijn. Maar je kunt toch niet ontkennen dat ze eigenlijk overbodig is?”
“Overbodig? Ze mag dan wel niet regeren, maar ze heeft zeker invloed op het bestuur van ons land.”
“Ach, kom! Ze mag niks. Ik las bijvoorbeeld pas dat ze tien jaar geleden tijdens een staatsbezoek aan Indonesië haar excuses wilde aanbieden voor de politionele acties in ’49 en ’50, maar daar is Kok dwars voor gaan liggen.”
“Heel verstandig, dat zou ook een klap in het gezicht zijn geweest voor de Veteranen.”
“Dit soort momenten geven Trix nou juist de mogelijkheid om haar menselijke gezicht te laten zien!” Manon kerft met haar nagel een gleufje in het steeltje van het madeliefje. “Het lijkt me zo frustrerend dat alles wat je doet gefilterd wordt door Algemene Zaken en de RVD. Er wordt niet eens om je mening gevraagd als je officiële stukken moet tekenen. Ik mag hopen dat ze voor een keer, nu met haar vijfentwintigjarig jubileum, eens uit de band springt en iets doet wat zij belangrijk vindt. Bijvoorbeeld een generaal pardon voor asielzoekers die nog onder de oude vreemdelingenwet vallen.
“Dat kan toch helemaal niet.” Zegt Fien afkeurend. “Daar staat de koningin buiten. Dat is al afgekeurd door de politiek.”
“Dat weet ik, maar ze kan het Jan Peter wel in zijn oor fluisteren en het zou des te leuker zijn als de regering haar - en het volk - dit nou eens cadeau zou doen. Als we het toch over traditie hebben... vroeger was het heel gebruikelijk om zoiets te doen bij een monarchaal hoogtepunt. Gevangenen kregen dan bijvoorbeeld amnestie of vermindering van hun straf. Ik weet wel dat dit wat anders is dan een pardon, maar het zou toch mooi zijn als Beatrix nu eens spontaan haar invloed zou aanwenden om al die mensen - die hier al jaren leven met hun kinderen die hier zijn opgegroeid - een plek te kunnen geven in haar koninkrijk. Maar ja, enige vorm van spontaniteit wordt niet op prijs gesteld. Het is ook geen wonder dat de meeste mensen haar als een stijve trien zien.”
“Een beetje hooghartig komt ze in ieder geval wel over.”
“Maar dat is ze juist helemaal niet.” Manon plukt een tweede madeliefje en rijgt dat door het gleufje dat ze in het stengeltje van het eerder madeliefje heeft gemaakt. “Het schijnt dat ze juist heel vrolijk en spontaan is. Dan is het toch vreselijk om zo te moeten leven? En altijd. Ze kan haar functie niet eens even aan iemand anders overdragen.”
“Ze krijgt er genoeg voor terug.”
“Wat dan? Een mooi paleis? Een hoog inkomen? Mooie meubeltjes?” Manon rijgt een derde madeliefje door de tweede. “En veel vrienden, nou ja, mensen die haar naar de mond praten, dat is een heel verschil. Er is niemand die haar werkelijkheid kan delen. En dat is toch de basis van elke vriendschap, dat je iets gemeenschappelijks hebt, dat je gevoelens met elkaar kunt delen en elkaar kunt helpen in tijden van nood. Petje af dat ze wel af en toe probeert af te dalen naar onze wereld, maar het zal nooit de hare worden. Zij komt nooit zonder benzine te staan onderweg, zij stapt nooit in een hondendrol, zij krijgt geen aanmaningen van de belasting. Dat zijn toch de dingen die wij allemaal met elkaar delen, waar we ons druk over maken en waar we elkaar over adviseren. Nee, ik denk dat Trix verdomd eenzaam is in dat paleis van haar. Vooral sinds Claus dood is, dat was toch degene die ze volkomen vertrouwde.”
“Zitten jullie nou nog over de koningin te praten?” Carla komt aanlopen met een dienblad in haar handen. “Nijsje belde net. Jullie moeten de groeten hebben.”
“Gaat de verhuizing door?” Manon staat op en klapt een viskrukje uit.
“Verhuizing?” Fien kijkt vragend naar Carla. “Ze woonde daar toch zo lekker op die berg?”
“Jawel, maar de winter staat er voor de deur.” Carla zet het dienblad neer. “Dat huisje waar ze nu in zitten heeft heel weinig voorzieningen en ik denk dat het makkelijker is als ze in de stad woont. Bovendien begint het geld aardig op te raken, want Emilio heeft nog steeds geen werk. Het zal me niet verbazen als ze binnenkort weer naar huis komen.”
“Het is toch wat!” Fien schudt haar hoofd. “En wat heeft het haar nou helemaal opgeleverd?”
“In ieder geval een prachtige zomer in een huis met een heerlijke tuin met veel dieren en veel tijd voor haar kinderen.” Zegt Manon. “Hoe is het eigenlijk met Kees en Ilona? Zijn die al een beetje over de dood van Isabel heen?”
“Dat gaat wel, hoor.” Fien’s gezicht vertrekt even. “Ze zitten in Mexico. Even lekker op vakantie na alle narigheid.”
“Maar dat begon anders ook niet zo leuk.” Carla schenkt thee in de glazen. “Ze zaten op die KLM-vlucht die terug moest naar Nederland drie weken geleden.”
“Oh ja?” Manon kijkt Fien geïnteresseerd aan.
“Een hele toestand.” Fien knikt en pakt het theeglas van Carla aan. “Ze waren al boven Canada toen ze terug werden gestuurd naar Schiphol. Gelukkig konden ze een dag later opnieuw vertrekken, maar Ilona was er erg door van slag.”
“Ik kan het me voorstellen.” Zegt Carla. “Je hebt toch maar mooi met twee terroristen aan boord gevlogen.”
“Vermeende terroristen.” Verbetert Manon haar. “Ze staan op die no-fly-list van de Amerikanen, maar dat wil nog niet zeggen dat het terroristen zijn. Er staan wel iets van 70 duizend personen op en niemand heeft een idee waarom die mensen verdacht zijn. Je maakt mij niet wijs dat dat allemaal terroristen zijn. En ik kan me nog voorstellen dat het een probleem was geweest als het vliegtuig Amerika als einddoel had gehad, maar ze hoefden er alleen maar over heen te vliegen.”
“Dat recht hadden ze.” Zegt Fien. “Elk land mag zijn luchtruim afsluiten. Het was een fout van de KLM, die had de lijst moeten checken.”
“Onzin. In Europees verband is afgesproken dat de Amerikanen alleen van passagiers die van en naar de VS vliegen de gegevens mogen checken. Er bestaat ook nog zoiets als een Transit Agreement, dat het recht van overvlucht regelt. Ze moeten echt wel een goede reden hebben om het luchtruim te sluiten, niet zomaar op basis van een vage verdenking. En als er al sterke aanwijzingen zouden zijn geweest dat er een aanslag gepleegd zou gaan worden, dan snap ik niet dat ze verder niks met die twee verdachten hebben gedaan. Die zijn gewoon via Londen vertrokken. Het waren gewoon twee jongens die hun vader in Mexico wilden bezoeken.”
“Wel Saudi’s.” Zegt Fien. “En het schijnt dat een van de twee contacten had gehad met een van de kapers van 9/11.”
“Hoe wisten ze eigenlijk dat die twee aan boord waren als er geen gegevens waren verstrekt?” Vraagt Carla.
“Van de Mexicanen.” Zegt Fien. “Die hadden de gegevens doorgegeven.”
“Hebben we daar dan ook zo’n raar verdrag mee?”
“Ik heb gelezen dat die niet in het boekingssysteem mogen snuffelen, maar die willen wel passagiersgegevens van tevoren, anders kom je het land niet in.”
“Maar het is wel raar dat de Mexicaanse autoriteiten die gegevens doorspelen naar de Amerikanen.” Vindt Manon. “Dat kan natuurlijk niet.”
“Daar hebben wij geen invloed op. Mexico en Canada hebben weer onderlinge afspraken met de VS dat zij de gegevens die ze krijgen vergelijken met die terroristenlijst en eventuele matches doorgeven.”
“Ik wist helemaal niet dat we zo’n verdrag met Amerika hadden.” Carla schudt haar hoofd. “Is Nederland daar ook mee akkoord gegaan?”
“In Europees verband, ja.” Manon knikt. “De Amerikanen mogen drie dagen voor een vlucht iets van 34 passagiersgegevens bekijken. Niet alleen namen en adressen, maar ook medicijngebruik, speciale maaltijden, of er een rolstoel gebruikt wordt. Dat soort dingen.”
“Echt? En wat doen ze daar dan mee?”
“Dat weet niemand.” Manon knoopt het madeliefjessnoer vakkundig aan elkaar. “Maar ze mogen het drieënhalf jaar bewaren.” Ze staat op en legt het kransje op haar moeders haar en drukt een kus op haar voorhoofd. “Majesteit, ik moet weer aan het werk.”

PS 29-6-2007 De Amerikaanse autoriteiten mogen informatie van Europese reizigers die naar de VS vliegen in de toekomst veel langer bewaren. Dat staat volgens diplomatieke bronnen in een principeakkoord.
Nu mogen de VS passagiersgegevens drie jaar bewaren. Dat wordt maximaal vijftien jaar. Verder is afgesproken dat Europese luchtvaartmaatschappijen de informatie naar de VS sturen. Nu halen de Amerikanen zelf informatie uit databanken van luchtvaartmaatschappijen. Het akkoord heeft een looptijd van zeven jaar en vervangt een oude overeenkomst die eind volgende maand afloopt.

Gepubliceerd: 29-04-07. Vond plaats op: 29-04-05. Tags:  koninklijk huis ; monarchie ; privacy ; Verenigde Staten ; vliegtuig ;