“Ik zie er niet veel bij.” Jan-Willem wendt zich teleurgesteld af van het dvd-rekje. “Jullie hebben alleen maar van die artestiekerige en serieuze films.”
“Voor de makkelijke films kun je ook bij de videotheek terecht.” Zegt Manon.
“Hebben jullie 0605 al gedownload?” Wil Pauline weten.
“Nee," Felix schudt zijn hoofd. "Ik vond dat Tiscali te veel van me wilde weten. Hebben jullie het wel gedaan?"
“Ja, hij was onwijs spannend.” Zegt Pauline zichtbaar nagenietend. “Ik heb nog nooit een film van Van Gogh gezien, maar deze was in ieder geval echt goed. Hij heeft meerdere complotten door elkaar gevlochten en op een knappe manier feit en fictie met elkaar verweven. De hoofdpersonen zijn verzonnen, maar de meeste personages kennen we goed: Volkert van der Graaf, Pim Fortuyn, Wim Kok.”
“Dat maakt het erg onderhoudend.” Beaamt Jan-Willem. “Het is een beetje JFK-achtig.”
“Maar dan veel grappiger.” Zegt Pauline. “Die scène waarin die Amerikanen over die Joint Strike Fighter praten was hilarisch.”
“Niet te veel vertellen, hoor,” waarschuwt Manon, “wij moeten hem nog zien.”
“Ik ben wel benieuwd,” zegt Felix, “want dat hele gedoe rond die JSF begint verdacht veel op een klucht te lijken.”
“Eerder een boze droom." Jan-Willem gaat aan tafel zitten en laat zijn kin op zijn handen rusten. “Door die lage dollarkoers gaat dat geintje ons tientallen miljoenen euro’s extra kosten.”
“En we hebben er al 800 miljoen dollar in gestoken.” Felix schenkt de wijnglazen vol.
“Maar de afspraak is toch dat die bedrijven dat aan de overheid terugbetalen?” Zegt Manon. “Als ze winst gaan maken?”
“Daar zit wel een als in de weg.” Zegt Felix. “Doordat de dollar zo laag staat, moeten bedrijven relatief veel gaan afdragen wat niet bemoedigend is voor het winstperspectief. Dat pikken ze heus niet.”
“Ja, hoor eens, dat risico neem je toch mee in je berekeningen? Voor hetzelfde geld was de dollar enorm gestegen en dan hadden ze waarschijnlijk wel een dikke winst kunnen maken.”
“De ambtenaren zullen de contracten wel weer niet goed geregeld hebben.” Pauline verschikt wat aan de dennentakjes in de glazen bol die ze heeft meegebracht. “Dat kunnen ze namelijk niet bij de overheid. Het wordt vast net zo’n schandaal als de HSL en de Betuwelijn.”
“Of de Haagse tramtunnel.” Zegt Manon zuur.
Felix heft zijn glas. “Laten we dan maar niet op de JSF toosten. Dan maar op de onderhandelingen van Balkenende met Turkije, dat die goed mogen aflopen.”
“Zou er al iets bekend zijn?” Manon grijpt naar de afstandsbediening.
“Niet nu!” Felix pakt hem af. “Eerst gezellig eten. En je weet toch wel wat er uit komt. Die onderhandelingen kunnen volgend jaar gewoon beginnen.”
“Hoe weet jij dat nou? Gisteren leek het anders niet echt te lukken.” Pauline kijkt hem verbaasd aan.
“Het enige waar Turkije nog over zou kunnen vallen is de erkenning van Cyprus. Nou, daar geven ze vast wel een draai aan.”
“Hoe dan?” Jan-Willem fronst zijn wenkbrauwen. “Cyprus eist dat Turkije het erkent, volgens mij gaat dat echt niet gebeuren.”
“Daar hebben ze iets slims op bedacht. Als Turkije akkoord gaat met de uitbreiding van het douaneverdrag dat ze al hebben met de vijftien oudste EU-landen zouden ze Cyprus impliciet erkennen, omdat dat een van de tien nieuwe lidstaten is.”
“Ik weet niet of het zo makkelijk zal gaan. Cyprus ligt wel heel gevoelig in Turkije en voorlopig wil Erdogan daar niks van weten.”
“Ik weet het toch niet met dat Turkije.” Pauline draait nerveus aan haar trouwring. “Het is wel erg groot en erg arm. Dat kunnen we toch nooit aan? ”
“Je kan nou met goed fatsoen niet meer terug." Vindt Felix. "Dan hadden we indertijd dat akkoord niet met ze moeten sluiten."
"Hebben wij een akkoord met de Turken?"
"Het Associatieakkoord." Felix knikt. "Dat hebben we zo’n veertig jaar geleden gesloten toen wij nog EEG heetten en het ging puur om economische samenwerking. Niemand had toen politieke bezwaren en we vonden allemaal dat Turkije moest worden gesteund. Het was toen immers onze NAVO-partner.”
“En ze hebben onder Erdogan erg veel democratische hervormingen doorgevoerd.” Vult Manon aan. “Nu ze zich van hun beste kant laten zien, moeten wij ook wel een gebaar maken. Belofte maakt schuld."
“Maar ik vind wel dat ze aan de basiseisen moeten voldoen voor ze lid mogen worden.” Houdt Pauline vol. “Vrijheid van meningsuiting en vrijheid van godsdienst en geen schending van mensenrechten meer.”
"Vanzelfsprekend." Manon heft haar glas. “Toosten we dus op Turkije?”
“Nee, dat gaat me net wat te ver.” Pauline pakt haar glas. “We toosten op Prins Bernhard.”
“Ja!” Jan-Willem heft ook zijn glas. “Geweldig zoals die man het laatste woord heeft genomen.”
“Ik ga niet op Bernhard toosten.” Manon zet haar glas weer neer. “Sinds dat interview in de Volkskrant is hij voor mij echt van zijn voetstuk gevallen. Die man deugde van geen kanten.”
“Hè, hè.” Zucht Felix tevreden. “Dat zei ik toch altijd al!”
“Het is natuurlijk niet netjes wat hij allemaal gedaan heeft," gaat Manon verder, "maar goed, iedereen maakt fouten. Wat ik echt heel kwalijk vind is dat hij er nu, na zijn dood, pas mee komt. Voor mij heeft hij zich op de valreep nog ontpopt als een lafaard. Heel min om op deze manier nog even je gram te halen. Zogenaamd om alles recht te zetten.” Ze snuift verontwaardigd. “Maar het is gewoon omdat niemand hem nu meer kan tegen spreken. Ik hoop echt dat de archieven van het koninklijk huis nu ontsloten worden en dat er een uitgebreid vervolgonderzoek komt naar de handel en wandel van onze foute prins.”
“Dat zal Trix nooit toestaan.” Zegt Pauline. “Bernhard was wel haar vader.”
“Hij heeft haar anders ook flink verraden!” Manon krijgt rode blosjes van verontwaardiging. “Door al dat vuil dat hij omhoog heeft gewroet is er weer wat glans van de monarchie af.”
“Dat kan op zich geen kwaad.” Jan-Willem heft zijn glas. “Leve de Republiek.”
“Hij had tòch twee dochters, hè?” Zegt Pauline samenzweerderig. “Alexia kenden we natuurlijk al, maar die Alicia is nieuw. En dat Bernhard’s vriendinnen ook mee op vakantie gingen..." Ze kijkt Jan-Willem aan. "Dat zou mij niet overkomen, hoor. Maar Juliana vond het allemaal best.”
“Volgens Bernhard.” Zegt Manon schamper. “We kunnen het haar niet meer vragen. De mensen uit haar directe omgeving zeggen dat zij doodongelukkig was vanwege Bernhard’s affaires. En het zijn er heus geen twee geweest. In dat interview lees je tussen de regels door dat hij voortdurend buiten de pot pieste, Londen, Parijs, Noord-Amerika, Zuid-Amerika en God weet waar nog meer. Arme Juul, wat moet die een vreselijk leven hebben gehad."
"Den Uyl had met Lockheed de monarchie moeten beëindigen." Zegt Jan-Willem. "Een gouden kans. Had hij zelf president kunnen worden van de Republiek der Nederlanden."
“Lockheed..." Zegt Felix schamper. "Schandalig dat hij dat nu op anderen probeert af te schuiven. Hij beweert dat die Meuser hem erin heeft laten lopen doordat hij hem de bewuste brief heeft laten overschrijven. Zo slap heb ik ze nog nooit gegeten. Als iemand mij een brief voorlegt waar ik het niet mee eens ben, ga ik die toch niet overschrijven en vervolgens nog versturen ook!”
“Zijn selectieve geheugen was ook heel bijzonder.” Zegt Jan-Willem. “Tijdens een diner kreeg hij van Lockheed een half miljoen aangeboden en daar kan hij zich niets van herinneren. Hij vraagt zich zelfs af hoe dat kan en gaat naar een psychiater die hem vertelt dat mensen die beroepshalve veel gegevens moeten verwerken de dingen vergeten die ze niet interessant vinden.” Hij slaat zich op de knieeën van het lachen. “Hoe vind je die? Da’s een goeie om je van je verantwoordelijkheden te onttrekken, hè? Die houden we erin.”
“Laten we er maar over ophouden. Die man is het niet waard dat we nog woorden aan hem vuil maken.” Manon pakt een foldertje en geeft het aan Pauline. “We gaan begin januari een weekje naar Noord-Frankrijk. Dit is het huisje.”
Pauline kijkt geïnteresseerd naar de foto van het bakstenen huisje met de blauwe luiken. “Ziet er leuk uit. Hoe kom je er aan?”
“Fadona zit er de week voor ons met haar vriend Ron.”
“Heeft ze een nieuwe vriend?”
“Nou, nieuwe vriend... ze kent hem al even. Ze heeft tussendoor natuurlijk die Bert gehad.”
“Doen ze het samen?”
“Geen idee, over dat soort dingen praat ik niet met Fadona.”
"Jammer!" Pauline zucht en kijkt naar Jan-Willem. "Lijkt me ook wel lekker, even ertussen uit.
“Dan komen jullie toch een weekendje?”
“Gaan we dan over die nieuwe brug?” Vraagt Pauline gretig. “Het hoogste viaduct ter wereld. Net geopend door Chirac.”
“Nee, joh! Dat ligt bij Millau, dat is helemaal in het zuiden van Frankrijk.”
“Jammer, het schijnt wel spectaculair te zijn.”