Kiekje
 
 
 
«  Aflevering 216: Over populistische plannenmakers en Hollandse schone handen  »
 

Manon en Felix hebben Matthijs De Avonden voor zijn verjaardag gegeven omdat Gerard Reve is overleden. Naar aanleiding van het afscheid van Jeroen bespreken ze dat Nederlandse commando’s medeplichtig zijn aan martelen. Verder hebben ze het over het onzinnige programma van de Partij van de Vrijheid terwijl Matthijs opbiecht dat hij op Rita gaat stemmen.

 
 
 
Gepubliceerd: 10-04-08. Vond plaats op: 10-04-06. Tags:  Afghanistan ; christendom ; mensenrechten ; oorlog ; politiek binnenland ; schrijvers ;
 
Gerard Reve Henk Kamp Jezus liep niet over het water Mark Rutte ">Rita Verdonk ">Geert Wilders
 
 
 
 
 
Over populistische plannenmakers en Hollandse schone handen (Integrale tekst)

“Bedankt.” Matthijs kan de teleurstelling in zijn stem niet verhullen als hij naar het boek kijkt dat hij zojuist uit het cadeaupapier heeft gehaald. “De Avonden.”
“We konden niet anders.” Zegt Felix verontschuldigend. “Als een zo groot schrijver als Gerard Reve dood gaat moet je daar iets mee.”
“We hebben wel overlegd met Eef, hoor.” Zegt Manon vlug.
“Het leek me een goed idee.” Evelyn staat bij de caviabak en streelt Giotta over haar gladde, witte ruggetje. “Het was echt een lacune in onze boekenkast. Naast Voskuil en Mulisch hoort nou eenmaal Reve te staan.” Ze wil de witte cavia oppakken, maar laat direct weer los als Giotta hartverscheurend begint te fluiten. “Heeft ze nog steeds zo’n pijn?”
“Het gaat een stuk beter. Die reuma-medicijnen werken echt goed. Misschien is het weer tijd voor een tabletje.” Manon staat op en pakt een klein wit zakje van het aanrecht. “Heb ik je al verteld dat ze twee nieuwe kameraadjes krijgt?”
“Nee.” Evelyn gaat weer naast Matthijs zitten, die in de achterflap van zijn nieuwe boek verdiept is. “Waarom twee?”
“Omdat Giotta al oud is en ik niet weer straks met een dodelijk vereenzaamde cavia wil zitten. Het zijn twee zeugjes, halfzusjes. Ze zijn twee weken geleden geboren.” Manon geeft haar telefoon aan Felix. “Hier, laat jij Eef de foto’s eens zien.” Ze gaat door met het vermalen van het kwart tabletje en lost het op in een beetje water.
“Wat een beauties.” Evelyn kijkt bewonderend naar de twee wolbaaltjes op het schermpje. “Wanneer komen ze?”
“22 april mogen we ze halen.” Manon vult een plastic spuitje met het verdunde medicijn en loopt naar Giotta. “Je bent van harte welkom om ze dan te komen bewonderen.”
“22 april?” Matthijs kijkt op bij het horen van de datum. “Dan geven wij het afscheidsfeestje voor Jeroen.”
“Gaan ze al zo snel?” Felix trekt zijn wenkbrauwen op.
“Nu de beslissing genomen is, kan hij elk moment opgeroepen worden.”
“Onbegrijpelijk dat hij toch wil gaan.” Manon schudt haar hoofd terwijl ze het kopje van Giotta achterover trekt en het spuitje in haar bek duwt. Giotta begint enthousiast te lebberen. “Heeft hij soms suïcidale trekjes? Uruzgan is echt levensgevaarlijk.”
“En op dankbaarheid van de bevolking hoef je ook niet te rekenen,” zegt Felix, “want we zijn vrienden van de Amerikanen en die hebben het daar goed verpest. Zonde, want ze hadden een hoop goodwill toen ze geholpen hebben om de Russen te verjagen. Maar ze gingen zich net zo gedragen als de verjaagde vijand en nu, met Enduring Freedom, hebben ze het helemaal verknald.”
“Ja, wat vind Jeroen daar eigenlijk van?” Wil Manon weten. “Want feitelijk werkt hij straks onder de vlag van Enduring Freedom en iedereen weet inmiddels hoe de Amerikanen met mensenrechten omgaan. Wat doet hij bijvoorbeeld als hij toevallig een verdachte Afghaan vangt?”
“Vraag het hem lekker zelf.” Evelyn haalt haar schouders op.
“Nederland heeft daar speciale afspraken over gemaakt met de regering Karzai.” Zegt Matthijs. “Een Memorandum of Understanding. De door Nederland gevangen genomen verdachten krijgen niet de doodstraf en worden niet uitgeleverd aan de Amerikanen maar aan de Afghaanse autoriteiten.”
“Die in feite weer onder controle van de Amerikanen staan.” Zegt Felix. “En als ik het goed begrepen heb, staat er niks over martelen in dat mooie Memorandum. Alleen dat de gevangen zullen worden behandeld in overeenstemming met de internationale standaarden. Hoeveel vager kun je worden?”
“Volgens mij hebben de Afghanen zelf ook een behoorlijke reputatie op martelgebied.” Zegt Evelyn. “Maar Jeroen hoeft zich hier volgens mij geen zorgen over te maken want de Nederlanders mogen helemaal geen Afghanen oppakken. Daarvoor reizen er toch speciaal Amerikanen met de Nederlandse troepen op patrouille mee? Die moeten het vuile werk opknappen.”
“Dat is pas hypocriet!” roept Manon uit.
“Ach, het is een manier om schone handen te houden.”
“Maar dat lukt niet altijd.” Zegt Felix. “Na dat schietincident in januari, waar onze jongens bij betrokken waren, stond Kamp toch onder zware druk.”
“Wat was dat ook al weer?” vraagt Evelyn.
“Volgens de officiële versie hebben Nederlandse commando’s tijdens een vuurgevecht een Afghaan gedood en er zijn er twee gewond naar een ziekenhuis gebracht. Dat bleek bij nader onderzoek een militair ziekenhuis te zijn van het Amerikaanse leger die de gewonden maar direct als gevangenen hebben gehouden.”
“Officieel zijn ze dus niet overgedragen aan de Amerikanen.” Zegt Matthijs. “Ze hebben gewoon een paar gewonden naar het ziekenhuis gebracht.”
“Zo lust ik er nog wel een paar.” Felix kijkt hem met vernietigende blik aan. “Ze zijn wel door optreden van onze jongens in Amerikaanse detentie gekomen. En mede dankzij het usb-stickje wat een kapitein van het Korps Commandotroepen in een huurauto heeft laten liggen weten we dat er nog veel meer Afghanen door Nederlandse commando’s in Amerikaanse handen zijn gekomen. Defensie wilde hier, met het oog op de discussie over de missie naar Uruzgan, vanzelfsprekend geen commentaar op geven, maar zoiets is natuurlijk behoorlijk gênant. Zeker als je bedenkt dat de Nederlandse regering herhaaldelijk bezwaar heeft aangetekend tegen de Amerikaanse schending van de mensenrechten.”
“En niemand weet zeker wat er met die gevangenen is gebeurd?” Manon aait Giotta over haar kopje, het spuitje is leeg.
“Die zijn vermoedelijk met CIA-travels naar hun beroemde holiday-camps gebracht.” Zegt Evelyn cynisch.
“Een stuk of twaalf zitten er vermoedelijk nog in de Amerikaanse gevangenis op de luchtmachtbasis bij Bagram en het lijkt me niet erg waarschijnlijk dat ze een eerlijk proces zullen krijgen.”
“Bagram, dat is toch het voorgeborchte van Guantànamo Bay?”
“Zo was het ooit bedoeld, ja.” Felix knikt. Maar het schijnt veel erger te zijn dan Guantànamo omdat het nooit bedoeld is als lange-termijn faciliteit. En nu zitten er wel honderden gevangenen vaak meer dan een jaar vast zonder proces en onder erbarmelijke omstandigheden.”
“En wij zijn dus medeplichtig.” Manon spoelt het spuitje schoon onder de kraan. “Kamp zou zich toch kapot moeten schamen. Op zijn minst vind ik dat hij ervoor moet zorgen dat de mensen die door onze troepen in Amerikaanse handen zijn gekomen op een correcte manier behandeld worden.”
“Waarom zou je alleen voor deze Afghanen een uitzondering maken?” Vraagt Matthijs. “Alleen omdat ze toevallig met Nederlandse militairen te maken hebben gehad? Een terrorist blijft een terrorist.”
“Terroristen, en we hebben het hier alleen nog maar over personen die van terrorisme worden verdacht, zijn ook mensen en hebben daarom rechten.” Zegt Felix. “Jezus, Thijs, als ik je zo hoor kun je zo op de Partij van de Vrijheid gaan stemmen.”
“Zo kan die wel weer.” Evelyn kijkt Felix vermanend aan.
“Wilders is het anders wel met je man eens. Die wil dat radicalen de grondrechten worden ontnomen.”
“Zo bedoelde ik het niet.” Zegt Matthijs enigszins ongelukkig. “Ik vind alleen niet dat je een uitzondering moet maken voor dit specifieke groepje. De humanitaire grondrechten moeten vanzelfsprekend gerespecteerd worden.” Zijn stem klinkt scherp als hij Felix aankijkt. “En ik wil op geen enkele wijze met de denkbeelden van Geert Wilders geassocieerd worden.”
“Des te beter.” Felix glimlacht vergoelijkend. “Want zijn populistische plannen zijn compleet onuitvoerbaar. Neem bijvoorbeeld zijn idee om immigratie voor vijf jaar te verbieden. Dat is strijdig met het VN-vluchtelingenverdrag en het kan bovendien alleen als Nederland uit de EU stapt. Hij wil wel vrijheid van onderwijs, maar islamitische scholen worden verboden. Ook dat kan niet, want dan sluit je een godsdienst uit.”
“Ik moet bekennen dat ik het in dit opzicht enigszins eens ben met Wilders.” Manon kijkt naar Felix’ gefronste wenkbrauwen. “Alleen vind ik dat er helemaal geen scholen op godsdienstige basis zouden moeten zijn. Zeg nou zelf, het zou toch veel beter zijn als er alleen nog maar openbare scholen zouden zijn met een programma wat voor iedereen vast ligt. Het godsdienstonderwijs kan uitstekend in naschoolse uren geregeld worden. Net zoals piano- of paardrijlessen. De een vindt het belangrijk dat zijn kind leert tennissen en een ander dat zijn kind leert bidden tot God, Allah of Jaweh.”
“Wat overigens niet schijnt te helpen.” Weet Matthijs. “Daar is onlangs uitgebreid onderzoek naar gedaan.”
“Waarom ben ik niet verbaasd?” Zegt Felix. “Ik heb inmiddels ook al gehoord dat Jezus helemaal niet over het water liep, maar over ijsschotsen.”
“In Israël?” Manon kijkt hem ongelovig aan. “Daar is het hartstikke warm.”
“Nu wel, maar 2000 jaar geleden kon het daar behoorlijk koud zijn. Zo koud dat het meer van Galilea gedeeltelijk kon bevriezen.”
“Nog een reden om het godsdienstonderwijs weg te halen bij de scholen.” Manon steekt haar vinger op. “Je wordt alleen maar opgezadeld met informatie die later niet waar blijkt te zijn.”
“Het meest onbegrijpelijke vind ik trouwens dat Wilders Artikel 1 van de Grondwet wil afschaffen.” Zegt Evelyn. “Vooral omdat hij zegt dat hij de vrijheid van meningsuiting het belangrijkste grondrecht vindt.”
“Maar wel vanuit de joods-christelijke traditie en cultuur.” Zegt Felix. “Dat is het grote verschil. Vrijheid van meningsuiting is goed, maar niet voor moslims.”
“Die man is een echte islamofoob.” Zegt Manon.
“En hij heeft geen verstand van staatsrecht.” Zegt Felix. “Ook al zou artikel 1 om wat voor reden dan ook sneuvelen, dan nog hangen we aan internationale verdragen die hetzelfde verbieden.”
“Maar hij is wel slim.” Zegt Matthijs. “Hij speelt in op de onderbuikgevoelens van de Nederlanders die geen idee hebben dat zijn plannen grootdeels onuitvoerbaar zijn. Die geloven Wilders als hij zegt dat het hem zal lukken om Nederland weer trots te laten zijn op zijn eigen identiteit.”
“Welke identiteit?” Manon lacht schamper. “Juist door mensen als Wilders en Verdonk schaam je je tegenwoordig juist om een Nederlander te zijn.”
“Toch ga ik straks wel op Rita stemmen.” Bekent Matthijs.
“Wat?” Evelyn veert op. “Dat doe je me toch niet aan? Het is al erg genoeg dat ik met een VVD-er getrouwd ben. Rutte is toch en veel betere partijleider voor de VVD.”
“Rutte is absoluut beter.” Erkent Matthijs. “Maar met Rita kunnen we tegen Wilders op. Ik ben bang dat we anders worden weggevaagd door de Partij van de Vrijheid.”