“Het gaat nu heel slecht met Isabel.” Manon legt de email van Carla op de glazen tafel. Het is warm en ze zitten in de schaduw onder de grote oude eik in Kim’s tuin. “Ze is nu in een soort coma geraakt.”
“Ik heb het gelezen.” Kim knikt en zet haar mok neer. “Zielig, hè? Maar misschien lijdt ze nu niet meer zo. Je moet er toch niet aan denken wat een narigheid dat kindje heeft gehad de afgelopen maanden. Al die onderzoeken, al die injecties. Fien vertelde dat ze de laatste dagen vreselijk begon te schokken en te trillen als iemand haar alleen maar aanraakte.”
“Ik begrijp serieus niet waarom ze er niet veel eerder de stekker uitgetrokken hebben.” Mompelt Felix.
“Ik denk dat Kees en Ilona toch nog hopen op verbetering. Tegen beter weten in natuurlijk. En je kunt zo’n behandeling toch ook niet zomaar stoppen? Volgens mij kun je dan als dokter worden aangeklaagd voor moord.”
“Misschien nu nog wel, maar ik weet dat Nederlandse kinderartsen bezig zijn met het opzetten van een protocol om de levens van dit soort hopeloze gevallen te kunnen beëindigen. Er moet dan natuurlijk wel sprake zijn van ondraaglijk lijden of een uitzichtloze toekomst.”
“Oh?”
“Er schijnen nogal wat van dit soort baby’s geëuthanaseerd te worden zonder dat het gemeld wordt. Dokters houden het vaak stil om juridische vervolging te voorkomen. Heel begrijpelijk, maar wel een kwalijke zaak natuurlijk. En daar is dat protocol voor in het leven geroepen. Als de artsen zich houden aan de criteria die erin staan, zullen ze niet vervolgd worden.”
“Zo!” Kim is onder de indruk. “Wat goed, zeg. Zoiets zou hier in Florida echt onbespreekbaar zijn. Maar ja, Nederland geldt hier dan ook als duivels land vanwege de euthanasie.”
“Dat weet ik.” Felix knikt. “Eduard Verhagen, de man achter het babyprotocol, staat hier bekend als kindermoordenaar. Hij wordt gek van de hate-mails.”
“Hè, op zo’n moment ben ik er zo trots op om Nederlander te zijn.” Manon prikt tevreden een stukje pecanpie aan haar vorkje. “Wìj durven dit soort zaken tenminste aan de orde te stellen. Lekker makkelijk om het er maar niet over te hebben, gewoon niets doen en zo’n schaap in zijn sop gaar laten koken terwijl het vreselijk pijn ligt te lijden. En dan wel met een vroom gezicht zeggen dat je voor het leven kiest. Goh, wat is dat humaan!”
“De Amerikanen zijn niet de enigen die er zo over denken.” Zegt Kim. “Ook het Vaticaan heeft de euthanasiepraktijk in Nederland met die van Nazi-Duitsland vergeleken.”
“Het wordt de hoogste tijd dat daar eens een andere wind gaat waaien.” Manon schudt geërgerd haar hoofd. “Ik heb het nou wel een beetje gehad met die geestelijke dictator. Het lijkt verdorie wel of we terug zijn in de Middeleeuwen met die man.”
“Hier doet hij het anders prima.” Kim gooit de laatste kruimeltjes pie op de grond bij de boom. Vrijwel direct verschijnt het nieuwsgierige grijze snuitje van een eekhoorn vanachter de eik.
“Dat verbaast me niets! Zijn starre houding ten opzichte van abortus en homoseksualiteit sluiten natuurlijk heel goed aan bij de opvattingen van de newborn Christians hier.”
“Misschien gaat hij binnenkort wel dood.” Zegt Kim. “Hij schijnt in het ziekenhuis te liggen met ernstige ademnood.”
“Ik moet het nog zien.” Manon haalt haar schouders op. “Ze hebben al zo vaak de doodsklokken voor hem geluid. En elke keer krabbelt hij weer uit zijn kist. Ik geloof het pas als ze hem het laatste sacrament gaan geven.”
“Dat zegt ook niks. Dat heeft hij ook al eens gehad, nadat hij neergeschoten is.” Zegt Felix. "Zo’n kwijnende paus is trouwens heel vervelend voor het Vaticaan. Volgens mij doet hij al bijna niks meer zelf. Er zijn een paar kardinalen in zijn naaste omgeving die alle beslissingen nemen.”
“Waarom treedt hij dan niet af?” Manon bestudeert het verroeste putdeksel waarop een pelikaan is afgebeeld.
“Christus kwam toch ook niet van zijn kruis af?” Zegt Felix.
“Misschien mag hij officieel niet stoppen?”
“Het is in ieder geval niet gebruikelijk.” Zegt Felix na enig nadenken. “En waarom zou hij? Zijn fysieke zwakte doet het hartstikke goed bij de gelovigen en daar maakt hij, zoals hij altijd gedaan heeft, handig gebruik van.”
“Als ze van hem af willen zouden ze hem dus eigenlijk stiekem uit zijn lijden moeten verlossen.”
“Hij mòet lijden. Dat is zijn taak. En het volk lijdt mee en dat is goed voor het geloof. God heeft een langzame dood voor hem in petto, net als voor Jezus. Je dacht toch niet dat ze hun belangrijkste troef een Drionpil geven?”
“Een wat voor pil?” Kim fronst haar wenkbrauwen.
“De Drionpil, dat is een soort euthanasiepil, genoemd naar Huib Drion die er altijd voor gevochten heeft...”
“Je mag het geen euthanasiepil noemen.” Zegt Manon bestraffend. “Euthanasie is een mèdische kwestie. De Drionpil is voor gezonde mensen die oud zijn en der dagen zat.”
“Gezonde mensen?” Vraagt Kim met licht afgrijzen.
“Oude mensen die klaar zijn met hun leven.” Legt Manon uit. “Stel je voor dat je oud en eenzaam bent. Je familie en vrienden zijn weggevallen en je kinderen en kleinkinderen komen niet meer langs. Dan ben je toch verschrikkelijk blij dat je er zelf op een humane manier een einde aan kan maken?”
“Maar dan is er toch geen sprake van lijden? En dat moet toch volgens de euthanasiewet?”
“Het ìs geen euthanasie. En je kunt trouwens ook geestelijk lijden. Veel bejaarden zijn doodongelukkig als ze ’s morgens wakker worden en weer tegen een uitzichtloze dag aankijken. Die lijden ondraaglijk aan het leven.” Manon kijkt naar de grijze eekhoorn die met zijn kleine klauwtjes de kruimeltjes van de grond raapt. “Wat is er dan mooier dan een zachte, welbewust gekozen dood?”
“Tja.” Kim wordt een beetje onrustig van het gesprek. “Er zouden wel goede regels voor moeten zijn. Anders zou het kunnen dat jij zo’n pilletje in mijn koffie doet na een partijtje kibbelen.”
“Hier in Amerika zit je veilig.” Stelt Felix Kim gerust. “Je denkt toch niet dat de Drionpil hier voet aan de grond krijgt? Ik moet het in Nederland trouwens ook nog zien. De grondwet zou er voor moeten worden aangepast en ik denk niet dat een CDA-kabinet zijn vingers hier aan wil branden. Bovendien zijn onze bestuurders allemaal relatief jonge mannetjes en vrouwtjes, die zich niks kunnen voorstellen bij het idee dat je niet meer zou willen leven. Ze stellen wat extra middelen beschikbaar voor bezigheidstherapie en ze vragen de dokters om wat vaker antidepressiva voor te schrijven. Maar dat is natuurlijk dweilen met de kraan open.”
“Als wij oud zijn zal die pil er wel zijn.” Zegt Manon hoopvol. “De mondige babyboomers worden nu bejaard en de kans is groot dat er straks een machtige ouderenpartij komt die dit er wel door drukt. Het gaat ten slotte om het recht op zelfbeschikking en daar zijn de babyboomers groot mee geworden. Die willen zelf kunnen beslissen wanneer het mooi geweest is.”
“Maar toch vind ik het gevaarlijk." Aarzelt Kim. "Zeker als het over gezonde mensen gaat. Met hopeloze gevallen vind ik het wat anders. Zoals die Terri Schiavo die al 15 jaar in coma ligt, bij haar mogen ze er wat mij betreft vandaag nog een eind aan maken.”
“Terwijl die waarschijnlijk niet eens ondraaglijk lijdt,” zegt Felix. “Want daartoe is ze niet meer in staat.”
“Maar ze heeft geen enkele toekomst.” Zegt Manon.
“Volgens haar man althans. Haar ouders denken daar heel anders over. Die geloven nog steeds dat ze bij komt uit haar coma.”
“Er is nu toch weer een doorbraak in dat Schiavo-proces?” herinnert Felix zich. “Ik meende gisteren op het nieuws te zien dat de rechter heeft bepaald dat ze per half maart de voeding mogen stopzetten.”
“Waar heb ik dat eerder gehoord.” Zegt Kim cynisch. “Zowel in 2001 en 2003 zou ze ook al sterven. Maar Jeb Bush heeft er toen persoonlijk voor gezorgd dat er een noodwetje kwam om dat te voorkomen. Gelukkig heeft het Hooggerechtshof later bepaald dat het Terri-wetje, zoals we dat hier noemen, ongrondwettelijk was.”
“Je woont toch maar in een merkwaardig land.” Felix drinkt het laatste restje koffie uit zijn mok. “Aan de ene kant willen de Amerikanen een menselijk wrak, dat totaal geen toekomst heeft, in leven houden. Ze beroepen zich dan met veel tamtam over fundamentele menselijke waarden en de heiligheid van het menselijk leven. Maar aan de andere kant zijn ze er niet te beroerd voor om mensen de doodstraf te geven.”
“Maar gelukkig hebben we nog mensen als Clint Eastwood. Zijn Million Dollar Baby heeft toevallig wel zeven Oscarnominaties gekregen. Iedereen denkt dat hij vanavond de grote winnaar zal zijn.”
“Is dat die euthanasiefilm?”
“Ja. Heel conservatief Amerika beschuldigt hem nu van nazi-achtige propaganda en Million Dollar Baby wordt vergeleken met een film van Goebbels.”
“Het is niet alleen een hypocriet volkje,” merkt Felix op, “ze zijn ook nog eens hysterisch.”